Je kent ze wel: een enthousiast bestuur, een goed idee, een podium in een weiland of op een dorpsplein, en een club vrijwilligers die er samen iets moois van maakt. Kleine festivals en evenementen beginnen vaak idealistisch en lekker praktisch: “We regelen het gewoon.” Totdat iemand zich realiseert dat “gewoon regelen” soms eindigt met een fiscale kater. In de RB-podcast (RB = Register Belastingadviseurs) met Saskia van Kol en Silvester Schenk kwam precies dát spanningsveld voorbij: culturele initiatieven die niet commercieel bedoeld zijn, maar wél tegen btw-, subsidie- en organisatieregels aanlopen.
Bij AXP ondersteunen we grote festivals en cultuurinitiatieven, juist op die snijvlakken waar het spannend wordt: btw-positie en facturatie, subsidiestromen en verantwoording, én de organisatorische inrichting die daarbij past. Ook kleinere festivals en lokale evenementen geven we graag relevante informatie, zodat het enthousiasme van vrijwilligers de motor blijft en niet de aanleiding voor gedoe achteraf.
De btw-kater: als je kosten opeens inclusief btw blijken
De grootste wake-up call uit de podcast is eigenlijk heel simpel: als een festival gratis is of geen belaste prestatie levert, dan is er vaak geen recht op aftrek van voorbelasting. En dan verandert je financiële plaatje abrupt.
Wat eerst “kosten exclusief btw” leek, wordt: kosten inclusief btw. En dat is niet een detail op de achterzijde van de begroting, maar een verschil dat je hele businesscase kan laten kantelen.
Tip: start met een ‘btw-mapping’: welke inkomsten zijn belast, vrijgesteld of buiten de btw? Daarna bepaal je of je (deels) btw kunt aftrekken en waar je moet splitsen.
VPB (vennootschapsbelasting): soms snel uit beeld
Bij stichtingen en verenigingen hangt de vraag of je vennootschapsbelasting (VPB) moet betalen vaak samen met je doelstelling en statuten én met de manier waarop je activiteiten zijn ingericht. Is het initiatief vooral maatschappelijk/cultureel bedoeld, niet gericht op winst, en heeft de organisatie een ANBI-status (Algemeen nut beogende instelling)? Dan is VPB in veel gevallen geen hoofdthema al kan dat anders worden als er structureel commerciële activiteiten of overschotten ontstaan.
Tip: kijk niet alleen naar ANBI of statuten, maar ook naar de feiten: is er een duurzame organisatie van kapitaal en arbeid, is er deelname aan het economisch verkeer en is er winststreven/overschot? Dan pas kun je VPB-risico inschatten.
Btw blijft vaak wél spannend door horeca
Ook als VPB geen issue is, blijft btw vaak wél op tafel liggen. Vooral omdat de inkomsten bij kleine festivals regelmatig uit een mix bestaan van:
- horeca (drank/eten)
- toegang (tickets of donaties)
- eigen exploitatie of verpachting
En horeca is niet zomaar een bijzaak: in de praktijk kan dat een flink deel van de exploitatie zijn. Kortom: je btw-positie wordt vaak bepaald door het totaalplaatje, niet door één losse keuze.
Tip: leg vast hoe je horeca organiseert (zelf, via cateraar, pacht/fee) en toets per stroom: btw-tarief, factuurstroom, kasadministratie, en aftrekrecht.
Subsidie is geen “money drop”: het brengt regels mee (en btw-vragen)
Subsidies zijn goud waard voor dit soort initiatieven, maar ze komen met voorwaarden: begroting vooraf, achteraf verantwoorden en soms zelfs verklaringen of beoordelingswerk vanuit de accountant.
En dan is er nog de btw-vraag die vaak te laat gesteld wordt:
- is de subsidie een gerichte opdracht/tegenprestatie?
- of is het een algemene bijdrage om iets mogelijk te maken?
Dat verschil bepaalt of btw een rol gaat spelen en wat dat doet met aftrek van voorbelasting.
Tip: beoordeel de subsidiebeschikking alsof het een contract is: wat moet je leveren, aan wie, en wat gebeurt er als je niet levert? Dat bepaalt of er btw speelt.
Van gezellig naar professioneel: governance en risico’s horen erbij
Wat Saskia ook scherp neerzet: deze organisaties beginnen vaak “op enthousiasme”, maar moeten echt professionaliseren zodra er geldstromen lopen. Denk aan:
- simpele interne controle: wie controleert de penningmeester? (vierogenprincipe)
- grip op horeca-inkomsten (marges, verbruik, vrijwilligers achter de tap)
- verzekeringen (vrijwilligers, bestuurdersaansprakelijkheid)
- rechten/afdrachten die later nog langskomen (zoals Buma/Stemra) en je resultaat kunnen verrassen
Tip: professionaliteit is geen bureaucratie, het is schade voorkomen.
Contact
Zoals aangegeven is AXP de financiële backstagecrew voor de grotere festivals en evenementen. Meer informatie tref je onder andere op de pagina’s Creatieve Sector en Festivals en Evenementen.
Of neem met ons contact op: 010 – 492 10 75 of stuur een bericht naar klantenservice.
Bron podcast: https://open.spotify.com/episode/34eVn7FHf3O7ahSZhf8DXw
